Kiến trúc thế giớiKiến trúc thượng tầng - Định nghĩa, đặc điểm và ảnh hưởng

Kiến trúc thượng tầng – Định nghĩa, đặc điểm và ảnh hưởng

Nhắc đến kiến trúc thượng tầng chắc chắn bạn sẽ nghĩ ngay đến cơ sở hạ tầng, tuy nhiên về bản chất thì không phải ai cũng có thể tường tận. Định nghĩa như thế nào, đặc điểm ra làm sao, có những gì nổi bật… Cùng chúng tôi đi làm rõ về quan điểm này thông qua nội dung bài viết sau.

Giải đáp kiến trúc thượng tầng là gì?

Kiến trúc thượng tầng là quan điểm có liên quan vô cùng mật thiết đến chính trị, đạo đức, pháp quyền, triết học, tôn giáo, nghệ thuật,… Tương ứng với những thiết chế xã hội có thể kể đến như hệ thống nhà nước, giáo hội, đảng phái, đoàn thể,… Tất cả cùng hội tụ với nhau để hình thành một cơ sở hạ tầng nhất định. Tóm lại thì giải nghĩa kiến trúc của thượng tầng chính là: 

  • Các hiện tượng xã hội
  • Đời sống tinh thần xã hội
  • Tinh thần, tư tưởng của hình thái kinh tế và xã hội

Trên thực tế mỗi yếu tố của kiến trúc thượng tầng sẽ có những đặc điểm riêng biệt đồng thời sở hữu quy luật phát triển khác nhau. Chúng khó lòng có thể tách rời nhau mà trên thực tế là tác động qua lại, chính những cơ sở hạ tầng đã phản ánh rõ nét được điều này chứ không phải bất cứ một điều gì khác.

Giải nghĩa thì có thể khó hiểu nhưng nếu ví dụ về kiến trúc nhà thờ, nhà chùa, Nhà nước sẽ thấy tất cả các công trình này đều tác động qua lại với nhau một cách vô cùng chặt chẽ. Từ đó có thể tạo nên một bộ máy cơ cấu nhà nước chủ nghĩa xã hội Việt Nam một cách hoàn hảo và toàn diện nhất có thể. 

Kiến trúc thượng tầng thường đi kèm cùng với cơ sở hạ tầng
Kiến trúc thượng tầng thường đi kèm cùng với cơ sở hạ tầng

Đặc điểm kiến trúc thượng tầng như thế nào?

Như vậy, những bộ phận khác nhau của kiến trúc thượng tầng ra đời đều có vai trò cũng nhất định nhằm tạo nên một bộ mặt tinh thần cực hoàn hảo. Tư tưởng phát triển trên một cơ sở hạ tầng nhất định đồng thời phản ánh nhanh chóng cơ sở hạ tầng. Song đó không phải là yếu tố hoàn hảo để tạo nên loại hình kiến trúc này, cùng có liên quan như nhau với cơ sở hạ tầng. 

Trong xã hội sở hữu giai cấp, tư tưởng chính trị, tư tưởng pháp quyền cùng với những tổ chức tương ứng có thể kể đến như chính đảng, nhà nước. Đây là bộ phận quan trọng nhất, mạnh mẽ nhất và cũng là thành phần chính để có thể hoàn thành được kiến trúc thượng tầng, tiêu biểu rõ nét nhất cho chế độ chính trị, xã hội ấy. Ngoài ra còn có yếu tố đối lập tư tưởng quan điểm, tổ chức chính trị giai cấp bị trị.

Kiến trúc thượng tầng của xã hội sở hữu sự đối kháng giai cấp mang tính giai cấp vô cùng sâu sắc. Tính giai cấp của kiến trúc này được biểu hiện ở sự đối địch về quan điểm, tư tưởng cũng như các cuộc đấu tranh về tư tưởng của giai cấp đối kháng. Bộ phận mang quyền lực mạnh nhất là nhà nước, đây là công cụ của giai cấp thống trị tiêu biểu cho xã hội mặt pháp lý – chính trị.

Đặc điểm kiến trúc thượng tầng như thế nào
Đặc điểm kiến trúc thượng tầng như thế nào

Kiến trúc thượng tầng tại Việt Nam ở hiện tại

Ở nước ta loại hình kiến trúc thượng tấng này vẫn được duy trì cũng như áp dụng cho đến ngày hôm nay theo đường lối cũng như chính sách vô cùng đúng đắn. Điều này giúp giá trị cốt lõi được bảo toàn, mọi hoạt động diễn ra hoàn hảo khiến bất cứ ai cũng phải trầm trồ và thán phục, cụ thể những phân tích sau đây sẽ chỉ rõ cho bạn thấy:

Kiến trúc thượng tầng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin dẫn lối

Tại Việt Nam đến thời điểm như hiện nay vẫn đang duy trì cơ sở hạ tầng, kiến trúc này được xây dựng nên thông qua kim chỉ nam của chủ nghĩa Mác – Lênin kết hợp chặt chẽ với tư tưởng Hồ Chí Minh. Tất cả các hành động của Đảng, nhà nước và nhân dân đều dựa trên những nội dung đã được đề ra nhằm mục đích thể hiện được giá trị cốt lõi cũng như mang đậm bản sắc của dân tộc.

Nhằm mục đích giải phóng con người thoát khỏi chế độ bóc lột, giúp xã hội nhanh chóng thoát ra khỏi nỗi nhục dân tộc đi làm thuê, bị cầm tù, bị đánh đập cũng như bóc lột. Chính vì thế từ xa xưa cho đến nay, từ thời ông thời bà ta đã luôn luôn chú trọng đến việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê Nin kết hợp cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh để hướng đến những điều tốt đẹp nhất.

Nhanh chóng biến những đường lối thành tư tưởng chủ đạo trong đời sống. Khuyến khích tất cả mọi người sống cũng như làm việc theo tư tưởng đạo đức đúng đắn nhất. Xây dựng hệ thống chính trị, chủ nghĩa xã hội mang đậm bản chất giai cấp công nhân. Thông qua sự lãnh đạo của chủ nghĩa xã hội tất cả bộ máy chính trị thuộc về nhân dân đồng thời do dân làm chủ. Phát huy tối đa khả năng sáng tạo cũng như sự chủ động của cá nhân.

Xây dựng nhà nước theo chủ nghĩa do nhân dân, vì nhân dân

Trong chủ trương xây dựng đất nước ờ thời kỳ quá độ để lên chủ nghĩa xã hội thì Đảng đã có những cương lĩnh vô cùng rõ ràng “xây dựng nhà nước chủ nghĩa xã hội với mục tiêu vì dân, của dân. Giai cấp công nhân cũng như nông dân cùng tầng lớp trí thức được coi trọng đồng thời đặt làm nền tảng chủ đạo thông qua sự lãnh đạo của Đảng”. Điều này hướng đến một xã hội công bằng hơn, đề cao sự đạo đức, sự tôn trọng lẫn nhau.

Tất cả tổ chức và bộ máy cùng kết hợp với nhau để tạo thành hệ thống chính trị xã hội có khả năng tồn tại theo mục đích tư nhân, từ đó phục vụ nhu cầu và lợi ích con người, cá nhân hóa, lúc này quyền và lợi ích sẽ thuộc về nhân dân. Từng bước phát triển cơ sở hạ tầng là một bước vô cùng to lớn trong giải quyết mâu thuẫn xảy ra có liên quan mật thiết đến kiến trúc thượng tầng.

Trên thực tế thì việc phát triển song song đồng thời với củng cố có khả năng giúp điều chỉnh lại các bộ phận nhằm mục đích giúp cho kiến trúc này được hoàn hảo và nâng tầm những giá trị to lớn hơn. Quá trình quá độ diễn ra trong thời kỳ này dần thích ứng nhanh hơn, tính giai cấp trong được thể hiện một cách rõ nét và sâu sắc nhất có thể. Biểu hiện rõ nét ở sự đối địch về quan điểm và tư tưởng cũng như cuộc đấu tranh giai cấp đối kháng. 

Kiến trúc thượng tầng tại Việt Nam ở hiện tại
Kiến trúc thượng tầng tại Việt Nam ở hiện tại

Yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ kiến trúc thượng tầng

Theo như những gì chúng tôi tìm hiểu thì mỗi yếu tố cấu thành hình thái kiến trúc kiểu này đều sở hữu đặc điểm riêng biệt. Chúng sở hữu quy luật phát triển riêng thế nhưng lại có sự liên kết. vô cùng chắc chắn và siêu bền vững với nhau. Có sự tác động qua lại và nảy sinh trên nền cơ sở hạ tầng tương ứng. Tuy nhiên không phải tất cả những yếu tố đó đều mang mối liên hệ trực tiếp. Đơn cử như yếu tố chính trị và pháp luật sẽ có liên quan trực tiếp đến cơ sở hạ tầng. Nhưng yếu tố triết học và tôn giáo, nghệ thuật lại có mối quan hệ gián tiếp với nhau.

Trong thời kỳ xã hội phong kiến phân giai cấp thì loại hình kiến trúc này bị ảnh hưởng bởi yếu tố giai cấp. Các cuộc đấu tranh chính trị và tư tưởng mang tính đối kháng, thể hiện sự đặc trưng về thống trị chính trị cũng như thống trị tư tưởng giai cấp. Ở các bộ phận xã hội có kiến trúc thượng tầng, khi đó nhà nước sẽ nắm quyền hạn cao nhất mang vai trò quyết định. Nhờ đó nhà nước giai cấp mới thực hiện sự thống trị của mình trên tất cả mặt trận của xã hội.

Thực tế thì mỗi một thời kỳ xã hội lại mang hình thái kiến trúc thượng tầng hoàn toàn khác nhau và chúng ta khó lòng có thể phân tích nhằm đoán định được. Có tính phức tạp, giác độ khác nhau tạo nên mối quan hệ đan xen sở hữu khả năng chi phối lẫn nhau. Xét từ những góc độ nói chung thì có thể thấy loại hình kiến trúc này hiện đang bao gồm: hệ thống hình thái ý thức xã hội; những thể chế về chính trị – xã hội tương ứng…

Yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ kiến trúc thượng tầng
Yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ kiến trúc thượng tầng

Vai trò quyết định cơ sở hạ tầng với kiến trúc thượng tầng

Nếu tìm hiểu cặn kẽ về cơ sở hạ tầng bạn sẽ nhanh chóng nhận ra là điều này luôn đi kèm với kiến trúc thượng tầng và ngược lại. Trên thực tế thì cơ sở hạ tầng hiện đang quyết định rất lớn đến loại kiến trúc này, đó là bởi những nguyên nhân cụ thể như sau:

Quan hệ vật chất có vai trò quyết định quan hệ tinh thần, đây là một điều hiển nhiên không thể chối cãi cũng như phản bác được. Tính tất yếu của kinh tế xét cho cùng có khả năng quyết định vô cùng lớn đến tính tất yếu của chính trị – xã hội, điều này đã được minh chứng và thể hiện một cách rõ nét.

Tất cả hiện tượng kiến trúc đều sở hữu nguyên nhân sâu xa trong điều kiện kinh tế, vật chất của xã hội ở thời điểm hiện tại. Bất kỳ hiện tượng nào thuộc vào kiến trúc này có thể kể đến như chính trị, pháp luật, đảng phái, đạo đức, triết học,… xét đến cùng cũng phụ thuộc phần lớn vào cơ sở hạ tầng đồng thời do cơ sở hạ tầng quyết định.

Từ những phân tích và chỉ dẫn vô cùng chi tiết ở trên cho thấy vai trò của kiến trúc thượng tầng chính là vai trò được đánh giá là mang tính tích cực, tự giác của ý thức cũng như của tư tưởng. Vai trò này còn được tạo nên bởi sức mạnh vật chất đến từ bộ máy tổ chức, thể chế sở hữu tác động một cách vô cùng mạnh mẽ trở lại cơ sở hạ tầng, điều này cho thấy vai trò của cơ sở hạ tầng một lần nữa được khẳng định.

Vai trò quyết định cơ sở hạ tầng với kiến trúc thượng tầng
Vai trò quyết định cơ sở hạ tầng với kiến trúc thượng tầng

Kết luận

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về kiến trúc thượng tầng cùng các vấn đề có liên quan. Hy vọng thông qua đó bạn có được cho mình một cái nhìn tổng quan cũng như chi tiết nhất. Đây là một kiến thức vô cùng mới mẻ, du nhập vào nước ta chưa lâu nhưng đã nhanh chóng tạo nên những thay đổi, những ảnh hưởng vô cùng tích cực. 

Xem Nhiều Nhất